LESARBREV: Framtidas omsorg – for alle

På torsdag skal kommunestyret på nytt behandla saka om framtidas omsorg, og mange lurer nok på kvifor me fremma eit nytt alternativ etter alle desse åra med diskusjonar og utgreiingar. Det korte svaret er at me opplever at i diskusjonar om kjøkken, vaskeri, lokalisering og skisser, har me langt på veg har gløymt å diskutera innhaldet i «Framtidas omsorg», og dette er det spesielt ei gruppe som lir under: Dei eldre som ikkje er sjuke nok til å hamna på sjukeheimen, men som av andre grunner ikkje ynskjer å bu heime.

Dette dreier seg om menneske i eit tidleg stadium av demens, eldre med dårleg syn, eller redusert førlegheit, eller rett og slett einsame og utrygge eldre. Mange ynskjer å bu heime til dei eventuelt blir så sjuke at dei treng plass på ein sjukeheim, men for dei som ikkje ynskjer dette, representerer dagens Vinjarheim eit viktig tilbod. Går kommunestyret inn for samlokalisering - eller demenssenter på Osen, vil denne pasientgruppa mista dette tilbodet.

Suldal Arbeidarparti fremma difor eit alternativ som medfører at ein vidarefører drifta av Vinjarheim som eit bu- og omsorgssenter for denne gruppa eldre og fekk med seg levekårsutvalet på dette. Intensjonen bak forslaget er ei satsing på Vinjarheim som ein viktig del av eldreomsorga i kommunen i framtida, og vil bety ei betydeleg oppgradering av dagens bygningsmasse. Dette skal altså vere ei varig satsing, og ikkje berre flikking på gamle bygg for å legga ned om fire-fem år.

I denne oppgraderinga ligg det også ei betre tilrettelegging for dei demente som endå ikkje er så sjuke at dei treng plass på ein institusjon. Det er i denne tidelege fasen dei har mest utbytte av opne dører og mogelegheit for å bevega seg fritt, og dette vil dei få med ei satsing på Vinjarheim som eit omsorgssenter. Når dei seinare har meir behov for skjerming og behandling for somatiske problem, vil dei få dette på sjukeheimen på Sand.

For det er nemleg slik at dei færraste pleietrengande eldre berre har demens eller berre er somatisk sjuke - statistikk viser at så mykje som 80 % av dei somatisk pleietrengande også er demente. I alternativet som inneber ei etablering av eit demenssenter på Suldalsosen har rådmannen vore klar på at dei demente skal kunne få behandling for sine somatiske problem utan å måtte flytta til Sand.

På same måte skal heller ikkje somatisk sjuke på Sand bli flytta til Suldalsosen om dei blir demente, og resultatet er at det i realiteten blir etablert to sjukeheimar i kommunen med både somatisk sjuke og demente pasientar. Dette skal byggjast, driftast og bemannast i ei tid der dei økonomiske utsiktene i beste fall er usikre og der talet på suldøler i arbeidsfør alder er fallande. Med eit demenssenter mister dessutan dei utrygge eldre og lettare demente sitt tilbod, då dei ikkje kjem inn på nokon av institusjonane før dei er sjuke nok til å kvalifisera til ein plass.

Med bakgrunn i dette, valde me difor å lansera eit nytt alternativ som ikkje medfører ei etablering av to fullverdige sjukeheimar femten minutt frå kvarandre, og som heller ikkje medfører eit tap av tilbod til den gruppa som i dag er på Vinjarheim.

Vi ynskjer derimot ei satsting på bu- og omsorgssenteret på Vinjar, slik at ein får utnytta det store engasjementet og frivilligheita som finst her og som i årevis har vore viktig både for bygda og for dei gamle. Dette alternativet medfører også den lågaste økonomiske risikoen, og betyr at ein ikkje kastar heilt om på måten ein med stort hell har drive eldreomsorga i Suldal kommune på i fleire tiår.

Kari Gjuvsland, Mads Drange og Iren Klungtveit Slagstad
Suldal Arbeidarparti

Kari Gjuvsland, Mads Drange og Iren Klungtveit Slagstad