Våren og det nye livet

Eit av vårens vakraste eventyr er å sjå liv komma til verda. Som små, spinkle lammebein som føtar seg berre timar etter å ha komme ut frå sauemor.

På garden Lauvås på Sand er det nytt liv i nær kvar ei krå i løa. Innomhus ligg sauer med lam hoppande rundt seg, sikkert letta for at fødselen er over. Medan komande sauemødre ligg med store magar og ventar på det som snart skal skje. Ute på dei grøne bøane, nyt villsauene det vakre vårvêret.

For mange er det å ta helg, anten det er frå jobb eller skule, å sleppa det som er av plikter og suter. Slik er det ikkje for sauebøndene nå for tida. Lemminga er i gang.

– For to dagar sidan var det ein sau som hadde eit gedige lam, då heldt eg sauen roleg. Ti år gamle Vilje Stenevik Lauvås (10) fortel ho klappa roleg og stilt på sauen då riene tok tak og lammet ville ut. Både ho og broren Malenius (14) tar tørnen med å gå i fjoset for å følgja med. Ein jobb dei tykkjer er kjekk.

Då avisa er på besøk denne fredag ettermiddagen, har far Jostein fått avløysing og kan gjera andre ting. Før skulesekken er kommen inn, er det ikkje uvanleg at dei to yngste tar ein kikk innom til sauene.

Malenius trødde til dagen før, då han var åleine heima. Eit lam var på veg.

– Ein fot stakk ut, forklarar han. Han visste kva som skulle gjerast, og lammet kom trygt ut.

På spørsmål om kven som tar nattskiftet, kikkar dei lurt på kvarandre alle tre. Det er far i huset som gjer det. Dei to yngste fortel at dei ein gong vart vekte midt i natta for å bli med ut til sauene.

– Men med halvopne auger fekk eg ikkje med meg alt, seier Vilje og ler.

Men å hjelpa eit lam på veg ut i verda, syter dei ikkje med. Lange plasthanskar gjer at det ikkje er så ekkelt å kjenna inni sauen. Begge har dei venner som har rynka på nasen når dei ser korleis det blir gjort.

– Eg synest det er fint, det er varmt inni der, og ein kjenner fort om det er eit hovud eller fot, forklarar Malenius. Litt øving trengst, sjølvsagt. Han hugsar første gongen, det var uvant. Men nå går det som ein leik å hjelpa til på den retten måten og å reinska slim frå munnen til lammet. Så ordnar sauemora resten.

Me tar turen inn i fjoset. To daggamle lam er det første som møter oss. Inst ligg ein liten gjeng og varmar seg i solstrålene som kjem inn glaset. Rundt 60 lam er komne så langt sidan det første kom i midten av april.

I ein annan del av fjoset ligg sauer med bulande magar. Malenius tenkjer seg litt om når han får spørsmål om kva han trur dei tenkjer som skal skje, dei sauemødrene som er førstegongsfødande.

– Det er vondt ei stund, men så går det fort over.

Vilje kjem med kaninen Petter i armane. Den bur også her inne.

Me fer ut i sola. På vegen fyller dei to bøtter med mjøl. Villsauene, då særs verane, plar komme når ein har godtbitar med. Av og til blir det litt knoving mellom verane om kven som skal ha mest merksemd, anten det er kos eller mjøl.

– Sisisi, lokkar Malenius.

Herrane i flokken, med dei vakre horna, er ikkje vonde å be. Medan sauene med lam, held seg i bakgrunnen.

– Eg likar når dei kjem til meg, svarer Vilje på spørsmålet om kva ho likar med sauen.

Ho peikar bort på ein benk som villsauene brukar å klø rumpa mot.

Om ikkje lenge, når straumgjerde er på plass, skal alle få ut i den store verda på dei grøne ekrene på garden.

Når sommaren nærmar seg og det grønkar i heia, vil ein god del av dei få reisa til heis på Vetrhus. For Vilje og Malenius betyr det ferie på hytta, bera saltstein og å sjå etter sauene. Ei tid like kjekk som lemmetida.

– Det er gøy å henta dei heim igjen, seier Vilje.

Lam er liv laga.