LESARBREV: Om å starta eit val i rette enden…

Me må ikkje vera så redde for at ungdomane i bygdene våre kjenner på utferdsstrang og ønskjer luft under vengene. I mange tilfelle er dette nødvendig for å venda tilbake til ein meiningsfull arbeidskvardag i bygda ein vaks opp i.

Eg har med stor interesse lese innlegg om val av vidaregåande skule den siste tida. Dette er ein viktig debatt og ta, men etter mitt syn startar litt for mange argumentrekka i feil ende. Eg vil her dela litt om mine tankar rundt skuleval.

Sjølv har eg ingen erfaring med Sauda VGS, verken som elev, søsken til elev eller foreldre til elev. Men eg har fleire års erfaring i å henta kunnskap «på bortebane» For meg var dette eit absolutt rett val, og eg vil påstå også ein føresetnad for at er i den næringa eg er i dag.

Nettopp landbruket er eit godt døme på ei næring som betyr mykje for kommunen vår, som treng fagutdanna personar, men me har ikkje utdanningsløp i området. Utdanning i det faget ein skal jobba med er ein viktig basis for vidare kunnskapsbygging. Mi erfaring, både frå vidaregåande skule innan landbruk/naturbruk og høgare utdanning i same retning er at den vidaregåande utdanninga eg tok var utslagsgivande for vidare studiar i same retning. Ikkje berre henta eg fagkompetanse innan dei faga som seinare vart min yrkesveg, men like viktig så knytte eg verdifulle kontaktar i ulike delar av landet som på ulike vis har gitt meg innspel og tankar utover dei eg sjølv har tenkt ut.

Eg vil bestemt hevda at eleven sine interesser og evner må vera første peikepinn på kva retning utdanningsløpet på vidaregåande bør ta. Vidare kan det også vera smart å ha i bakhovudet kva kompetanse og utdanning det vil vera behov for på ein framtidig heimplass, anten det er barndomsbyda, eller ein drøymer om eit vaksenliv ein heilt annan stad i verda. For min del var ikkje tanken på å flytte heim at så sterk når eg drog ut som 16 åring, den lysten kom etter kvart. Suldal sett utanfrå vart meir og meir attraktivt for meg, og eg trur dette kan gjelde mange andre også. Eg trur ikkje det gitt at 3 år til på skulebuss er det som gjer ungdomane frå Suldal meir knytte til heimstaden sin.

Difor har eg drista meg til å lage sakliste til den gode kjøkkenbordsamtalen, i prioritert rekkefølgje:
1. Kva evner og interesser har eleven som kan vera verd å vidareutvikla gjennom eit utdanningsløp?
2. Kva behov er det for kompetanse i bygda/området eleven seinare kan tenkje seg å busetje seg i?

Eg meiner at desse to punkta langt overgår punktet om kvar den vidaregåande skulen den enkelte vel å gå på er lokalisert. Dette vil kunne føre ein god del elevar til Sauda, medan andre dreg ut, og begge deler er like rett. Me må ikkje redusera valet av vidaregåande til argument for kor viktig det er å halda ungdomen i Ryfylke. Næringslivet i regionen treng ulik kompetanse, og i mange fagretningar har ikkje Sauda eit tilbod.

Godt val av skuleløp, og lukke til i samtalen rundt kjøkkenbordet. Den er viktig, først og fremst for eleven, men også for bygda og næringslivet.

Ole Martin Eikeland
Vidaregåande-elev på bortebane, men etter kvart fastgrodd Suldalsbonde

Ole Martin Eikeland