Eg skal leva i Suldal til eg døyr

Drosjesjåfør Barlomiej Gargula nikkar bestemt. Polakken er blitt suldøl og har ingen planar om å returnera til heimlandet.

Denne saka blei første gong publisert 28. april 2021

Midt under arbeidet med Den store folkevandringa-prosjektet måtte denne journalisten til sjukehuset i Haugesund. At det var Barlomiej som var dagens sjåfør, kunne ikkje passa betre.

Møtte Per Arne Fisketjøn

Første gong han var i Norge, var som haikar på ferie. Andre gongen som turist, blei han hanka inn som jordbærplukkar i Trøndelag, og tredje gongen trefte han Per Arne Fisketjøn. Då var han her for å måla hus.

– Eg trur Per Arne likte oss, nikkar sjåføren og fortel om lukketreffet med suldølen.

Lukketreff

Hadde ikkje møtet med Fisketjøn funne stad, hadde dei mest truleg slått seg til ein annan stad i landet. Denne gongen var kjærasten Dominika med og planen var å måla seg gjennom sommaren. Per Arne fiksa både jobbar i Suldal og husvære til dei to.

– Heldigvis likte Dominika seg her også!

Barlomiej med universitetsstudier i filologi og Dominika, utdanna biolog, ville nå prøva lukka i Norge.

Bur i eit postkort

– Kva var den største motivasjonen for å komma til Norge?

Me er komne til Ølmedal, himmelen er blå, og Børkjelandsvatnet ligg og glitrar i sola.

Eg kan sjå at han smiler bak munnbindet.

– Men sjå då, seier han, løftar handa frå rattet og peikar mot vatnet, skogen og fjella.

– Her i Norge bur de jo som i eit postkort. Folk frå heile verda instagrammar bilde frå heimen dykkar, her er så flott over alt!

Bra betalt

-Men kva med økonomien?

33-åringen nikkar ivrig. Han er nå trafikk-koordinator i Sand Taxi, har ansvar for å fordela køyreoppdrag til sju andre sjåførar og stortrivst med det. Kona Dominika er dagleg leiar på Suldal hotell.

Så fortel han om jobben han hadde i Polen, der han var styrar på eit pensjonat med mykje jobbing. Då han starta å køyra taxi i Suldal, tente han like mykje på ein dag med køyring, som han fekk i månadslønn for pensjonatjobben.

-Så klart økonomien betyr mykje!

Oppgitt over heimlandet

Men den kanskje viktigaste motivasjonen er å stifta familie og å bu i eit fritt, demokratisk land. Polakken er oppgitt når han beskriv tilstanden i heimlandet. Eit nasjonaltkonservativt styresett som ikkje er i takt med folket. Han nemner abortlovgivnaden, homofile sine rettar og rasisme.

-Eg vil ikkje at mine barn skal vakse opp slik.

Han og kona er godt nøgde med måten dei er blitt tatt imot i Suldal og synest alle dei møter er imøtekommande og lette å prata med.

Stifta familie

På dei ni åra han og Dominika har budd i Suldal, har dei kjøpt seg hus på Sand og fått to barn. Helena skal starta i første klasse til hausten, Henryk på tre går i Joagarden barnehage.

Barlomiej er opptatt av korleis det skal bli for dottera å starta på skulen og har mange spørsmål om den norske skulen og pedagogikken som blir brukt. At det er stor forskjell frå skulen i Polen, trur han. Nå førebur dei Helena så godt dei kan ved å lesa norske barnebøker.

Ønskjer å læra språk

– Det eg saknar mest, er moglegheita til å bli betre i språket, sukkar han og er ikkje nøgd med eigen prestasjon i suldalsmålet. Frå før snakkar han polsk, serbisk, russisk, engelsk og tysk, så språkøyret er det ingenting i vegen med.

Norskundervisning på Sand blei ikkje meir enn fire månader, då det var vanskeleg å kombinera med jobb. Så skulle han ønskt seg noko frå kommunen, så var det språkopplæring på kveldstid.

Startlån er god hjelp

– Saknar du noko anna frå kommunen? Har de fått nokon hjelp?

Han må tenkja seg om, før han svarer spørjande; barnetrygd? Men det er eit statleg gode, så det tels ikkje her, kommenterer journalisten. Så lyser han opp.

– Me fekk startlån då me kjøpte huset. Det var til god hjelp!

Denne saka er ein del av «Den store folkevandringa», eit samarbeidsprosjekt mellom lokalaviser organisert i Landslaget for lokalaviser (LLA), Senter for undersøkende journalistikk (SUJO) og NRK.