Hund og katt er CO2-verstingar, men ingen snakkar om det

Produksjon av fôr til hund og katt krev mykje ressursar og bidreg til store klimagassutslepp, ifølgje professor. Han meiner meir merksemd om problemet ville fått ned utsleppa.

– Det går fram av internasjonale studiar at klimaavtrykket knytt til tørrfôr for hund og katt årleg kan utgjere så mykje som 350 millionar tonn CO2-ekvivalentar på verdsbasis. Det svarar til utslepp som er sju gongar høgare enn dei samla utsleppa i Noreg, seier professor emeritus Odd Magne Harstad ved Noregs miljø- og biovitskaplege universitet (NMBU) til Nynorsk pressekontor.

På verdsbasis utgjer ulike kjøttprodukt om lag halvparten og vegetarfôr den andre halvparten av kjæledyrfôret. Mykje av vegetarfôret er menneskemat, medan om lag to tredelar av kjøttprodukta er avfallsprodukt.

Harstad kjenner ikkje til norske studiar om temaet. Men han meiner dei fleste funna kan overførast til norsk kontekst fordi 70- 80 prosent av kjæledyrfôret i Noreg er importert.

Null merksemd

Harstad har lenge vore engasjert i problematikken og peikar på det paradoksale i at ein pratar om utslepp knytt til menneskekosthald, men aldri om utslepp knytt til kjæledyrkosthald.

– Det får så å seie inga merksemd i media. Truleg har det samanheng med at folk er veldig glade i kjæledyra sine og at det difor er vanskeleg å ta tak i. Men ein endå større grunn trur eg det er at få kjenner til kor store utsleppa er, seier han.

Både hund og katt er opphavleg kjøttetarar, men vegetarkost kunne ha utgjort ein større del av dietten, særleg hos hund.

– Det store problemet er at vegetarmaten som hund og katt kan utnytte, i stor grad òg er menneskemat. Dei vil rett og slett konkurrere med menneska om maten, og store areal som kunne vore sett av til produksjon av menneskemat måtte ha gått til produksjon av fôr til kjæledyr.

Professor Harstad meiner det mest berekraftige vil vere i større grad å basere fôret på avfallsprodukt.

– Til dømes har Noreg betydeleg produksjon av fiskeavfall som ikkje eignar seg som menneskemat, og det er ressursutnytting å bruke det til kjæledyr.

Avfall er veleigna

Av dei ulike avfallsprodukta i kjøttproduksjon peikar Harstad på at det i eit berekraftperspektiv er avfall frå drøvtyggarane som best vil eigne seg som kjæledyrfôr.

– Det kan vi produsere på ressursar som ikkje kan brukast som menneskemat. Kjøttproduksjon frå drøvtyggarar kan i stor grad basere seg på gras og avfallsprodukt som ikkje eignar seg for menneske, så då krevst det heller ikkje areal som kan produsere menneskemat, seier professoren.

Han viser til at desse sidene ved kjøtproduksjon ikkje blir diskutert og peikar samstundes på at det er rom for å gjere kjøttproduksjonen frå drøvtyggarane endå meir berekraftig.

– Stadig ser vi diskusjonar om at kjøttkutt og spesielt kutt av raudt kjøt er bra for klimaet. Men det er altså nokre sider som ikkje kjem fram. Ingen har tatt fram det med avfall frå drøvtyggarane som kjæledyrmat i berekraftdiskusjonen, seier han.

Må fram i lyset

Ifølgje professoren kunne meir merksemd rundt temaet ført til lågare utslepp.

– Det ville ført til debatt om temaet – noko som igjen ville ført til at folk vil tenkje på det, seier han.

Av konkrete ringverknader trur professoren at folk i større grad hadde blitt medvitne kva kjæledyr dei vel.

– Vi må hugse at det til dømes er veldig stor skilnad i utslepp av klimagassar mellom ulike hunderasar. Nokre hundar veg kanskje så mykje som 70 kilo medan andre veg fem. Det er heilt klart mykje meir utslepp av klimagassar knytt til ein stor hund enn ein liten. Det handlar om kor mykje mat dyret et. Noko som igjen handlar om kor stort forbruk av jord som krevst for å gi mat til dyret.

Utstyr og transport

I tillegg til fôr er det òg fleire andre faktorar knytt til kjæledyr som fører med seg vesentlege utslepp.

– Byrjar ein å reflektere, ser ein at det er fleire faktorar knytt til katt og hund som fører med seg vesentleg utslepp. Mellom anna er det mykje utstyr som må kjøpast, og dessutan er det ein god del transport knytt til det å ha dyr. Også det gir betydeleg utslepp av klimagassar og det kjem på topp ein av dei 350 millionar tonna knytt til fôr, avsluttar Harstad.

(©NPK)